Роз аз ҳама нокасон ниҳон бояд дошт,
В-асрор ниҳон зи аблаҳон бояд дошт.
Бингар, ки чи мекуни ту бо халқи худой,
Чашм аз ҳама мардумон ҳамон бояд дошт.
 
Шоди маталаб, ки ҳосили умр дамест,
Ҳар зарра зи хоки Кайқубодеву ҷамест.
Аҳволи чаҳону мулки гети яксар,
Хобеву хаёлеву фиребеву дамест.
 
ПАНДУ НАСИХАТ БО ЗАБОНИ ТОЧИКИ

Панду насиҳатҳо аз Чаҳор китоб

Хоб кам кун аввали руз, эй писар,
Нафсро бадху маёмуз, эй писар.

Охири рузат наку набвад маном,
Пештар аз шом хоб омад харом.

Ахли хикматро намеояд савоб,
Дар миёни офтобу соя хоб.

Эй писар, харгиз марав танхо сафар,
Бошадат рафтан сафар танхо хатар.

Дастро бар рух задан шум аст шум,
Истимои илм кун з-ахли улум.

Шаб дар оина назар кардан хатост,
Руз агар бини ту руи худ равост.

Хона гар танхову торикат бувад,
Мунисе бояд ки наздикат бувад.

Дастро кам зан ту дар зери занах,
Назди ахли илм сард омад чу ях.

Чорпоёнро чу бини дар катор,
Дар миён эшон наёби зинхор.

То физояд кадру чохатро худо,
Рузу шаб мебош доим дар дуо.
То шавад умрат зиёда дар чахон,
Рав накуи кун, накуи дар нихон.

То накохад рузият дар рузгор,
Маъсият кам кун ба олам зинхор.

Хар ки ру дар фисуу дар исён кунад,
Эзид андар ризку у нуксон кунад.

Кам шавад рузи зи гуфтори дуруг,
Дар сухан каззобро набвад фуруғ.

Фоқа орад хобби бисёр, эй писар,
Хоб кам кун, бош бедор, эй писар.

Хар ки дар шаб хоб урён мекунад,
Дар насиби хеш нуксон мекунад.

Бавл урён хам факири оварад,
Андухи бисёр, пири оварад.

Дар чанобат бад бувад хурдан таом,
Нописанд аст ин ба назди хосу ом.

Резаи нонро маяфкан зери по,
Гар хамехохӣ ту неъмат аз Худо.

Шаб мазан джоруб харгиз хона дар,
Хокруба хам манех дар зери дар.

Гар бихони бобу умматро ба ном,
Немати хак бар ту мегардад харом.

Гар ба хар чубе куни дандон хилол,
Бенаво гарди, биафти дар вубол.

Дастро харгиз ба хоку гил машуй,
Аз барои даст шустан оби чуй.

Эй писар, бар остонаи дар машин,
Кам шавад рузи зи кирдори чунин.

Такя кам кун низ дар пахлуи дар,
Бош доим аз чунин хислат бадар.

Дар халочо гар тахорат мекуни,
Вакти худро дон ки горат мекуни.

Джомаро бар тан нашояд духтан,
Бояд аз мардон адаб омухтан.

Гар ба доман пок сози руи хеш,
Рузият кам гардад, эй дарвеш, беш.

Дер рав бозору берун ой зуд ,
З-он ки рафтанро наёби хеч суд.

Нек набвад гар куши бо дам чарог,
Рах мадех дуди чарог андар димог.

Кам зан андар риш шона муштарак,
З-он ки он хоси ту бошад муштарак.

Аз гадоён порахои нон махар,
З-он ки меорад факири , эй писар.

Дур кун аз хона тори анкабут,
Бошад андар монданаш нуксони кут.

Харчро берун зи андоза макун,
Хушк риши хешро тоза макун.

Дастрас гар бошадат, танги макун,
Чунки рахвори, ба рах ланги макун.

Файзи ҳалолатро биё аз суҳбати пирон талаб,
Меҳру садоқатро биё аз покии имон талаб.
Эй булҳавас ҳаргиз маноз аз ин ду рӯза сарватат,
Дасти саховатро кушо фотиҳа аз пирон талаб.

Муи сафедашро бубин аз умри худ ёби хабар,
Аз қомати хамгаштааш ту ҳикмати даврон талаб.
Бас носипосиҳо бубин бас куриву кари нигар,
Чашми хунар аз нав кушову давлати пирон талаб.

Аз кирдори ман-манӣ ҳеҷат нашуд ҳосил мурод,
Дамро ғанимат бишмару шукри дами инсон талаб.
Гар одами одамгарӣ аз панди пирон боз пурс,
Ин ҳикмати мардонаро аз химмати пирон талаб.

Паём ба хоҳари мусалмон

Хоҳарам боиффату мастур бош
Аз масири бадсириштон дӯр бош
Дар сарои донишу фархангу ҳуш
Чун чароғ андар шаби торик бош
Дар паи таклиди берунӣ марав
Аз шиори аҷнабиҳо дӯр бош Эй ки дорӣ иффату покизогӣ
Дар шарофат хам навои Ҳур бош
Гавҳари ахлоқ ҳастанд ифтихор
В-аз китоб омодаи дастур бош
Аз сумуми беҳаёи бар хазар Дар макоми модари мащҳур бош
Даст аз ғафлат макун ҳарсӯ дароз
Дар ҳарос аз лонаи занбур бош
Аз фарози қуллаи инсоният Раҳнаварди корвони нур бош
Риштаи тазвири душман бигсилон
Бар ҳиҷобат хоҳарам масрур бош
 
Биё эй дил чу қалби каҳф бо марди худо биншин,
Гурезон шав зи ғофил бо гурӯҳи порсо биншин.
Зи заҳри сӯҳбати ноҷинс Канъон ғарки тӯфон шуд,
Баро аз ғофилон назди ҳузури авлиё биншин.
Чаро ранҷурии ин дарди ғафлатро намедонӣ,
Табиби ҳозиқатро ёфта назди даво биншин
 
Дӯст машмор он ки дар неъмат занад,
Лофи ёрию бародархондагӣ.
 
0

Умрро медон ғанимат ҳар нафас,
Чун равад, дигар наёяд бозпас.
Ҳеҷ кас аз худ қазоро рад накард,
Ҳар кӣ розӣ аз қазо шуд бад накард.
Ҳар кӣ мехоҳад, ки бошад дар амон,
Мӯҳр мебояд ниҳодан бар забон.
Месазад гар умрро донӣ азиз,
Чун равад, пуштат нахоҳӣ дид низ.
 
Беранҷу ҷафо соҳиби унвон нашавӣ,
Бар тахт расӣ, вале Сулаймон нашавӣ.
Дар асл агар нест, Худо дар дили ту,
Сад бор ба Ҳаҷ равӣ, мусалмон нашавӣ!
 
Аё модар ба қурбони ту мирам,
Чу муҳру меҳри паймони ту мирам.
Ҷаҳон пурмакру дастон аст бигзор,
Ки ман дар руи дастони ту мирам.
 
Ишқи ман ин турна не , к-ояд фақат рӯзи баҳор,
Нест ё чун кӯчаи сарбас дар шаҳри қадим.
Вай наметарсад зи фасли гаму сарди рӯзгор,
Вай бувад пуррафтуо, пуркор чун роҳи азим

Дар замине сабз шуд ин ишқ , к-андар рӯи он
Медавидам дар ҷавонӣ сарбараҳна пойлуч.
Рӯзҳоро мефикандам пушти сар осон чунон,
Ҳар яки он буд гӯё халтаи бодоми пуч,

Ишқ омад. Гуфт шабҳои ту аз сӯзу гудоз
Аз ҳисоби рӯз мегардад дарозу тиратар.
Рӯсҳоро ман вале кардам ба худ аз шаб дароз
Ёфтам аз чеҳраи шоми сияҳрӯи саҳар.
 
Ин косагаре, ки косаи сарҳо кард,
Дар косагарӣ санъати худ пайдо кард.
Бар хони вуҷуди мо нагун коса ниҳод
В-он косаи сарнагун пур аз савдо кард.
 
Эй Хоҷа чаро дар ин ҷаҳон бехабарӣ?
Рӯзону шабон дар талаби симу зарӣ.
Сармояи ту дар ин ҷаҳон як кафан аст,
Он ҳам ба гумон аст, барӣ ё набарӣ!
 
Сад бор бади кардиву шарми ту наомад
Неки чи бади дошт,ки як бор накарди
 
Андозаи умр беш аз шаст манеҳ,
Ҳар ҷо, ки қадам ниҳӣ, ба ҷуз маст манеҳ.
З-он пеш, ки косаи сарат кӯза кунанд,
Рав, кӯза зи дӯшу коса аз даст манеҳ.
 
Ты не мечтай перевалить за семь десятков лет,
Так пусть же пьяным застает всегда тебя рассвет,
Пока из головы твоей не сделали кувшин, Кувшину с чашей дай любви и верности обет
 
Аз рафта Қалам ҳеч дигаргун нашавад,

В-аз хӯрдани ғам ба ҷуз ҷигар хун нашавад.

Гар дар ҳама умри хеш хуноба хӯрӣ,

Як қатра аз он, ки ҳаст, афзун нашавад.
 
Афтод маро бо маю мастӣ коре,
Халқам ба чӣ мекунад маломат боре?
Э кош, ки ҳар ҳаром мастӣ додӣ,
То ман ба ҷаҳон надидаме ҳушёре.
 
Что я дружу с вином, не отрицаю, нет,
Но справедливо ли хулишь меня, сосед?
О, если б все грехи рождали опьяненье!
Тогда бы слышали мы только пьяный бред.
 
Гар май бихӯрӣ, ту бо хирадмандон хӯр,
Ё бо санами лоларухи хандон хӯр.
Бисёр махӯр, фош макун, вирд масоз,
Гаҳ-гаҳ хӯру кам-кам хӯру ҳам пинҳон хӯр.
 
Гул гуфт, ки: «Ман Юсуфи Мисри чаманам,
Ёқути гаронмояи пурзар даҳанам».
Гуфтам: «Чу ту Юсуфӣ, нишоне бинмой».
Гуфто, ки: «Ба хун ғарқа, нигар, пираҳанам»
 
Эй дӯст, биё, то ғами фардо нахӯрем,
В-ин якдама умрро ғанимат шумарем.
Фардо, ки аз ин дайри куҳан даргузарем,
Бо ҳафтҳазорсолагон сарбасарем
 
Назад
Верх Низ